What’s in a Name? Naamgeving in de Tilburgse slavernijgeschiedenis.

Themamiddag over naamgeving in de slavernijgeschiedenis van Tilburg

‘Wat zegt een naam?’ bij Peerke Donders

In het Peerke Donders Paviljoen wordt op zondag 20 november een themamiddag gehouden over de namen van mensen die zijn gekoppeld aan de slavernijgeschiedenis van Tilburg. Paviljoen open vanaf 13.00 uur, Peerke Donders Park 3 te Tilburg Noord. Aanvang van de lezingen 14.00 uur. Gratis entree.

De belangrijkste achternamen zijn Tilburg, Bles (slavenhouder), Johannes Pauli (vrijgemaakte slaaf die in de regio Tilburg veldwachter werd) en Udenhout. Udenhout is een bekende familie in Suriname.

De verhalen van al deze historische personen worden op 20 november verteld door heemkundige en journalist Ton de Jong en door Paul Spapens. De in de Caraïbische geschiedenis gespecialiseerde Ton de Jong uit Hilvarenbeek publiceerde onder meer over de familie Udenhout. Paul Spapens vertelt over de nauwelijks voor te stellen carrière van een zwarte veldwachter in de negentiende eeuw.       

Al deze namen vertellen op een bijzondere manier veel over het slavernijverleden. Ze geven deze donkere periode in de Nederlandse geschiedenis letterlijk een gezicht. Door het verhaal van deze mensen te vertellen komt het moeilijk te bevatten onderwerp van tot slaaf gemaakte mensen meer tot leven. Dat is ook precies de bedoeling van de tentoonstelling die momenteel is te bezoeken in het Peerke Donders Paviljoen. Deze expositie staat sterk in de belangstelling, zeker ook nu Nederland excuses gaat maken voor het leed dat tijdens de slavernij is berokkend.

Op de tentoonstelling bij Peerke Donders speelt de familie Tilburg de hoofdrol. Deze familie woont tegenwoordig in Suriname en in Nederland. Toen de slavernij werd afgeschaft kregen twaalf vrijgemaakte slaven de familienaam Tilburg. Over deze familie wordt een in Suriname en Nederland gemaakte documentaire vertoond. De naamgeving van de familie Tilburg had een verband met de familie Bles. Deze Tilburgse familie was eigenaar van een plantage en zo’n tweehonderd tot slaaf gemaakten in Suriname. Ton de Jong zal onder meer uitleggen hoe in 1863 twee kinderen de achternaam Udenhout kregen.

Johannes Pauli was een tot slaaf gemaakte die met de familie Bles naar Nederland kwam. Omdat in Nederland zelf geen slavernij bestond, was hij een vrij man op het moment dat hij in Nederland voet aan wal zette. Hij ging mee naar Tilburg, trouwde, stichtte een gezin en kwam aan de kost als veldwachter, eerst in Moergestel en vervolgens in Hilvarenbeek. Dit zeer opmerkelijke verhaal is juist tegenwoordig, waarin het slavernijverleden voor het eerst volop aandacht krijgt, van grote waarde om verteld te worden.

FOTOBIJSCHRIFT

Sharaf Tilburg is in Suriname een nazaat van voorouders die de achternaam Tilburg kregen toen ze in 1863 vrije mensen werden. Hij speelt de hoofdrol in een documentaire die in het Peerke Donders Paviljoen wordt vertoond. Foto: Jurgen Lachman.